34/2019 ΔΠΡ ΑΘΗΝΩΝ
(Α΄ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΝΟΜΟΣ)
Ευθύνη νοσοκομείου ως Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου προς αποζημίωση για τη ζημία που υπέστη ασθενής, ακόμα και από ελαφρά αμέλεια του ιατρικού του προσωπικού. Υφίσταται ακόμα και εάν το όργανο του νοσοκομείου παρέβη την υποχρέωσή του να ενεργήσει σύμφωνα με τις θεμελιώδεις αρχές και τους κανόνες της ιατρικής επιστήμης, επιδεικνύοντας την δέουσα επιμέλεια. Δέσμευση Δικαστηρίου από αμετάκλητη αθωωτική ποινική απόφαση, εφόσον με αυτήν κρίθηκε η ανυπαρξία παράνομης πράξης ή παράλειψης των οργάνων του νοσοκομείου. Η θεσπίζουσα αυτήν διάταξη εφαρμόζεται και επί των εκκρεμών υποθέσεων, ελλείψει αντίθετης πρόβλεψης. Απορρίπτει αγωγή.
Αριθμός απόφασης 34/2019
ΓΑΚ …………/2011
ΤΟ
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΑΣ
ΤΜΗΜΑ 19ο ΤΡΙΜΕΛΕΣ
σ υ ν ε δ ρ ί α σ ε δημόσια στο ακροατήριό του στις 14 Ιουνίου 2018, με δικαστές τους, Νικόλαο Πανταζή, Πρόεδρο Πρωτοδικών Δ.Δ., Ιωάννη Δροσόπουλο (Εισηγητή), Παναγιώτη Τσόγκα Πρωτοδίκες Δ.Δ., και γραμματέα την Αναστασία Κάππη, δικαστική υπάλληλο,
γ ι α να δικάσει την αγωγή με ημερομηνία κατάθεσης την 15-7-2011,
τ ω ν : 1) ………… του ………, κατοίκου Λευκωσίας Κύπρου (………), 2) ……… του ………, κατοίκου Λευκωσίας Κύπρου (………) και 3) ……… του ………, κατοίκου Λευκωσίας Κύπρου (……………), οι οποίοι παραστάθηκαν δια του πληρεξουσίου δικηγόρου τους ...,
κ α τ ά: 1) του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου (ν.π.δ.δ.) με την επωνυμία «……… (………)», που εδρεύει στην ……… Αττικής (…………) και εκπροσωπείται από τον Διοικητή του, ο οποίος παραστάθηκε διά του πληρεξουσίου δικηγόρου του ... και 2) του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου (ν.π.δ.δ.) «………», που εδρεύει στην Αθήνα (………) και εκπροσωπείται από τον Διοικητή του, ο οποίος παραστάθηκε με την κατ’ άρθρο 133 παρ. 2 του Κ.Δ.Δ. δήλωση του πληρεξούσιου δικηγόρου του ....
Κατά τη συζήτηση, οι διάδικοι που παραστάθηκαν, ανέπτυξαν τους ισχυρισμούς τους και ζήτησαν όσα αναφέρονται στα πρακτικά.
Μετά τη συνεδρίαση, το Δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη.
Αφού μελέτησε τη δικογραφία
Σκέφτηκε κατά το Νόμο
1. Επειδή, με την κρινόμενη αγωγή, το αίτημα της οποίας νομίμως μετατράπηκε από καταψηφιστικό σε έντοκο αναγνωριστικό με προφορική δήλωση του πληρεξουσίου δικηγόρου των εναγόντων κατά τη συζήτηση που καταχωρίστηκε στα πρακτικά, ζητείται να αναγνωρισθεί η εις ολόκληρον υποχρέωση των εναγόμενων νοσοκομείων να καταβάλουν νομιμοτόκως από την επίδοση της αγωγής έως την πλήρη εξόφληση, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 105 και 106 του Εισαγωγικού Νόμου του Αστικού Κώδικα και 932 του Αστικού Κώδικα, το ποσό των 200.000 ευρώ σε καθέναν από τους ενάγοντες ως χρηματική ικανοποίηση για την ψυχική οδύνη που υπέστησαν από το θάνατο της …………, ……… των δύο πρώτων εναγόντων και ……… του τρίτου εξ αυτών, ο οποίος, κατά τους ισχυρισμούς τους, επήλθε εξαιτίας παράνομων πράξεων και παραλείψεων των οργάνων των εναγόμενων νοσοκομείων.
2. Επειδή, στο άρθρο 105 του Εισ.Ν.Α.Κ. ορίζεται ότι: «Για παράνομες πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων του δημοσίου κατά την άσκηση της δημόσιας εξουσίας που τους έχει ανατεθεί, το δημόσιο ενέχεται σε αποζημίωση, εκτός αν η πράξη ή η παράλειψη έγινε κατά παράβαση διάταξης που υπάρχει για χάρη του γενικού συμφέροντος ...» και στο άρθρο 106 αυτού ότι: «Οι διατάξεις των δύο προηγούμενων άρθρων εφαρμόζονται και για την ευθύνη ... των άλλων νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου από πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων που βρίσκονται στην υπηρεσία τους». Περαιτέρω, στο άρθρο 932 του ΑΚ ορίζεται ότι : «Σε περίπτωση αδικοπραξίας, ανεξάρτητα από την αποζημίωση για την περιουσιακή ζημία, το δικαστήριο μπορεί να επιδικάσει εύλογη κατά την κρίση του χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης. Αυτό ισχύει ιδίως για εκείνον που έπαθε προσβολή της υγείας, της τιμής ή της αγνείας του ή στερήθηκε την ελευθερία του. Σε περίπτωση θανάτωσης προσώπου η χρηματική αυτή ικανοποίηση μπορεί να επιδικαστεί στην οικογένεια του θύματος λόγω ψυχικής οδύνης».
3. Επειδή, κατά την έννοια των ανωτέρω διατάξεων των άρθρων 105 και 106 του Εισ.Ν.Α.Κ., ευθύνη του Δημοσίου ή νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου προς αποζημίωση γεννάται όχι μόνο από την έκδοση μη νόμιμης εκτελεστής διοικητικής πράξης ή από τη μη νόμιμη παράλειψη έκδοσης τέτοιας πράξης, αλλά και από παράνομες υλικές ενέργειες των οργάνων του Δημοσίου ή νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου ή από παραλείψεις οφειλόμενων νόμιμων υλικών ενεργειών αυτών, εφόσον οι υλικές αυτές ενέργειες συνάπτονται με την οργάνωση και τη λειτουργία των δημοσίων υπηρεσιών ή των υπηρεσιών νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου και όχι με την ιδιωτική διαχείριση του Δημοσίου ή του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου, ούτε οφείλονται σε προσωπικό πταίσμα οργάνου που ενήργησε εκτός του κύκλου των υπηρεσιακών του καθηκόντων (βλ. ΣτΕ 325/2017, 2776/2016, 1018/2008, ΣτΕ 2796/2006 κ.ά.). Εξάλλου, ανακύπτει ευθύνη του Δημοσίου ή νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου, τηρουμένων και των λοιπών προϋποθέσεων του νόμου, όχι μόνον όταν με πράξη ή παράλειψη οργάνων τους παραβιάζεται συγκεκριμένη διάταξη νόμου, αλλά και όταν παραλείπονται τα ιδιαίτερα καθήκοντα και υποχρεώσεις που προσιδιάζουν στη συγκεκριμένη υπηρεσία και προσδιορίζονται από την κείμενη εν γένει νομοθεσία, τα διδάγματα της κοινής πείρας και τις αρχές της καλής πίστης (βλ. ΣτΕ 1717/2016, ΣτΕ 939/2014, 4133/2011 επταμ., κ.ά.). Ο, κατά τα ανωτέρω, παράνομος χαρακτήρας της ζημιογόνου πράξης, παράλειψης ή υλικής ενέργειας αρκεί για να στοιχειοθετηθεί η ευθύνη του Δημοσίου, χωρίς να απαιτείται και η διαπίστωση πταίσματος του οργάνου του (βλ. ΣτΕ 2187/2015, ΣτΕ 877/2013, κ.ά.). Απαραίτητη, πάντως, προϋπόθεση για την επιδίκαση αποζημίωσης είναι η ύπαρξη αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ της παράνομης πράξης ή παράλειψης ή υλικής ενέργειας ή παράλειψης υλικής ενέργειας του δημοσίου οργάνου ή του οργάνου του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου και της επελθούσας ζημίας (βλ. ΣτΕ 4133/2011 επταμ.). Αιτιώδης δε σύνδεσμος υπάρχει όταν, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, η πράξη ή η παράλειψη είναι επαρκώς ικανή (πρόσφορη) και μπορεί αντικειμενικά, κατά τη συνήθη και κανονική πορεία των πραγμάτων και χωρίς τη μεσολάβηση άλλου περιστατικού, να επιφέρει τη ζημία την οποία και επέφερε στη συγκεκριμένη περίπτωση (βλ. ΣτΕ 596/2017, 877/2013 επταμ., κ.ά.). Τέλος, ανεξάρτητα από την αποζημίωση για την περιουσιακή ζημία, το Δικαστήριο δύναται να επιδικάσει εύλογη κατά την κρίση του χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης, κατ’ ανάλογη εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 932 του Αστικού Κώδικα, ή, σε περίπτωση θανάτωσης προσώπου, λόγω ψυχικής οδύνης, δηλαδή χρηματική ικανοποίηση ανάλογη με τις περιστάσεις της κρινόμενης περίπτωσης (βλ. ΣτΕ 2091/2017, 3329/2014, κ.ά.). Και ναι μεν με τη διάταξη του άρθρου 923 εδ. γ’ του Α.Κ. δεν ορίζεται ευθέως ο κύκλος των προσώπων που μπορεί να ζητήσει χρηματική ικανοποίηση, ωστόσο, κατά την αληθή έννοια αυτής, η οποία απορρέει από τον σκοπό θεσπίσεώς της, στην οικογένεια του θανόντος περιλαμβάνονται οι εγγύτεροι συγγενείς του και στενώς συνδεόμενοι με αυτόν, όπως είναι, μεταξύ άλλων, οι συγγενείς εξ αίματος κατ’ ευθεία γραμμή και εκ πλαγίου έως και δεύτερου βαθμού, οι οποίοι δοκιμάσθηκαν ψυχικά από την απώλειά του, ενώ είναι αδιάφορο, αν συζούσαν μαζί του ή διέμεναν χωριστά (βλ. ΣτΕ 2210/2017, 3552/2014).
4. Επειδή, περαιτέρω, ο α.ν. 1565/1939 «Περί κώδικος ασκήσεως του ιατρικού επαγγέλματος» (Α΄ 16) ορίζει στο άρθρο 13 ότι : «Ο ιατρός οφείλει να ασκεί ευσυνειδήτως το επάγγελμα αυτού και να συμπεριφέρηται τόσον εν τη ασκήσει του επαγγέλματος, όσον και εκτός αυτής κατά τρόπον αντάξιον της αξιοπρεπείας και εμπιστοσύνης τας οποίας απαιτεί το ιατρικόν επάγγελμα» και στο άρθρο 24 ότι : «Ο ιατρός οφείλει να παρέχη μετά ζήλου, ευσυνειδησίας και αφοσιώσεως την ιατρικήν αυτού συνδρομήν, συμφώνως προς τας θεμελιώδεις αρχάς της ιατρικής επιστήμης, και της κτηθείσης πείρας, τηρών τας ισχυούσας διατάξεις περί διαφυλάξεως των ασθενών και προστασίας των υγιών». Κατά την έννοια της τελευταίας αυτής διατάξεως σε συνδυασμό με τα άρθρα 330, 652, και 914 του Αστικού Κώδικα (Α.Κ.) και 105 – 106 του Εισ.Ν.Α.Κ., εφόσον συντρέχουν και οι λοιπές τιθέμενες προϋποθέσεις, δύναται να θεμελιωθεί ευθύνη νοσοκομείου ως νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου προς αποζημίωση για τη ζημία που υπέστη ασθενής από κάθε αμέλεια του ιατρικού προσωπικού αυτού, ακόμη και ελαφρά, αν το όργανο του νοσοκομείου, κατά την εκτέλεση των ιατρικών του καθηκόντων, παρέβη την υποχρέωσή του να ενεργήσει σύμφωνα με τις θεμελιώδεις αρχές και τους κανόνες της ιατρικής επιστήμης, επιδεικνύοντας την δέουσα επιμέλεια, δηλαδή, αυτήν που αναμένεται από τον μέσο εκπρόσωπο του κύκλου του (βλ. ΣτΕ 2224/2014, 572/2013, κ.ά.). Στην περίπτωση δε αυτή το νοσοκομείο ευθύνεται αναλόγως και για καταβολή χρηματικής ικανοποιήσεως λόγω ηθικής βλάβης του παθόντος ασθενούς ή ψυχικής οδύνης των μελών της οικογένειας αποβιώσαντος ασθενούς κατά τους όρους των άρθρων 299 και 932 του Α.Κ. (βλ. Σ.τ.Ε. 1253/2017, 1717/2016, κ.ά.).
5. Επειδή, τέλος, σύμφωνα με τους ορισμούς της διατάξεως της παρ. 2 του άρθρου 5 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας (Κ.Δ.Δ.), κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν. 2717/1999 (Α΄ 97), όπως αυτή τροποποιήθηκε με το άρθρο 17 του ν. 4446/2016 (Α΄ 240), «Τα δικαστήρια δεσμεύονται από τις αποφάσεις των πολιτικών δικαστηρίων, οι οποίες, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, ισχύουν έναντι όλων. Δεσμεύονται, επίσης, από τις αμετάκλητες καταδικαστικές αποφάσεις των ποινικών δικαστηρίων ως προς την ενοχή του δράστη, από τις αμετάκλητες αθωωτικές αποφάσεις, καθώς και από τα αμετάκλητα αποφαινόμενα να μη γίνει η κατηγορία βουλεύματα, εκτός εάν η απαλλαγή στηρίχθηκε στην έλλειψη αντικειμενικών ή υποκειμενικών στοιχείων που δεν αποτελούν προϋπόθεση της διοικητικής παράβασης». Η νεότερη αυτή ρύθμιση του άρθρου 17 του ν. 4446/2016 ισχύει, σύμφωνα με το άρθρο 32 του ιδίου νόμου, από τη δημοσίευση αυτού στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ήτοι από 22.12.2016, εφαρμόζεται δε, ως δικονομικού περιεχομένου διάταξη και αναγόμενη στην έκταση της δικαιοδοσίας του Δικαστηρίου (πρβλ. ΣτΕ 2653/2011, 3123/2005), εφόσον δεν υπάρχει ρητή αντίθετη πρόβλεψη στον εν λόγω νόμο, και στις εκκρεμείς υποθέσεις, όσες, δηλαδή, όπως η κρινόμενη, δεν είχαν συζητηθεί μέχρι την ως άνω ημερομηνία ενάρξεως της ισχύος της εν λόγω διατάξεως (ΣτΕ 1084/2017, 953/2017, κ.ά.).
6. Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, από το σύνολο των στοιχείων του φακέλου προκύπτουν τα ακόλουθα : Η ………, ……… των δύο πρώτων εναγόντων και ……… του τρίτου, γεννηθείσα το έτος 1978 στην Κύπρο, παραπέμφθηκε από τις αρμόδιες Ιατρικές Υπηρεσίες Κύπρου στο Τμήμα Σκολίωσης και Σπονδυλικής Στήλης του πρώτου εναγόμενου νοσοκομείου για χειρουργική αντιμετώπιση της βαριάς παραμελημένης ιδιοπαθούς σκολίωσης από την οποία έπασχε. Στις 4-2-2008, η ανωτέρω ασθενής χειρουργήθηκε από τετραμελή χειρουργική ομάδα με επικεφαλής τον …………, ιατρό και Διευθυντή του ανωτέρω Τμήματος κατά τον χρόνο της επέμβασης. Η ασθενής παρουσίαζε 75ο κύρτωμα στη θωρακική μοίρα και 85ο κύρτωμα στην οσφυική. Η χειρουργική επέμβαση πραγματοποιήθηκε, υπό γενική αναισθησία και ελεγχόμενη υπόταση, με τυπική οπίσθια προσπέλαση, με χρήση συστημάτων διόρθωσης και συγκράτησης (διαυχενικά υλικά, άγκιστρα, ράβδοι, συνδετικά) και η σπονδυλοδεσία συμπληρώθηκε με αυτομόσχευμα και αλλομόσχευμα. Τα υλικά σπονδυλοδεσίας τοποθετήθηκαν από τον Θ2 μέχρι τον Ο3 σπόνδυλο. Άγκιστρα τοποθετήθηκαν αριστερά στον Θ2, Θ3 και δεξιά στον Θ2, Θ4. Βίδες τοποθετήθηκαν αριστερά στους Θ6, Θ8, Θ9, Θ10, Θ11, Θ12, Ο3 και δεξιά στους Θ6, Θ8, Θ9, Θ10, Θ11, Θ12, Ο1, Ο3. Η χειρουργική επέμβαση διήρκησε τρεισήμισι ώρες, ενώ διεγχειρητικά η ασθενής έλαβε τέσσερις μονάδες αίματος, δύο μονάδες πλάσματος και 900cc αίματος από μηχάνημα αυτομετάγγισης. Μετά το πέρας του χειρουργείου, η ανάνηψη ήταν ευχερής και η ασθενής αποσωληνώθηκε και μεταφέρθηκε στον θάλαμό της. Την πρώτη μετεγχειρητική ημέρα, ήτοι στις 5-2-2008, αφότου διαπιστώθηκε ότι η αιμοδυναμική εικόνα και το επίπεδο συνείδησης της ασθενούς ήταν φυσιολογικά, σηκώθηκε καθιστή στο κρεβάτι και έγινε έναρξη αναπνευστικής κινησιοθεραπείας και ασκήσεων διάτασης μυών άνω και κάτω άκρων. Η ασθενής έδωσε 500 cc ούρα και της αφαιρέθηκε ο ουροκαθετήρας, ωστόσο λόγω του χαμηλού αριθμού αιμοπεταλίων (91.000) που παρουσίαζε, δεν άρχισε η αντιπηκτική αγωγή που είθισται να χορηγείται μετεγχειρητικά για λόγους θρομβοπροφύλαξης. Τη δεύτερη μετεγχειρητική ημέρα (6-2-2008), η ασθενής εμφανίστηκε ολιγουρική – ανουρική και ο καθετηριασμός της κύστεώς της απέδωσε 40 ml, ενώ οι αιματολογικές και βιοχημικές της εξετάσεις ήταν επηρεασμένες με τα αιμοπετάλια να παρουσιάζουν πτώση στα 80.000, την αιμοσφαιρίνη στα 7.9 mg% και τον αιματοκρίτη στο 21.3%. Περαιτέρω, λόγω της απώλειας 900 cc αίματος τις δύο πρώτες μετεγχειρητικές ημέρες και του χαμηλού αιματοκρίτη, η ασθενής μεταγγίστηκε με δύο μονάδες αίματος ακόμη. Την τρίτη μετεγχειρητική ημέρα (7-2-2008), η ανουρία επέμεινε και η κρεατινίνη ανέβηκε στο 5.6. Η ασθενής διαγνώσθηκε με οξεία νεφρική ανεπάρκεια και μεταφέρθηκε μέσω ΕΚΑΒ στη Νεφρολογική Κλινική του δεύτερου εναγόμενου νοσοκομείου με την επωνυμία «……………» για αιμοδιάλυση, η οποία και πραγματοποιήθηκε με τοποθέτηση καθετήρα κεντρικής γραμμής στην αριστερή υποκλείδια αρτηρία. Η ασθενής ανέπτυξε αναπνευστική δυσχέρεια και απώλεια αίματος και, κατόπιν διενέργειας αξονικής εξέτασης θώρακος, διαπιστώθηκε αιμοπνευμοθώρακας, για την αντιμετώπιση του οποίου τοποθετήθηκε θωρακικός σωλήνας παροχέτευσης στο αριστερό ημιθωράκιο, οπότε και η αιμορραγία φάνηκε καταρχήν να σταματάει. Την πέμπτη μετεγχειρητική ημέρα, ήτοι στις 9-2-2008, μετά από συνεδρία αιμοκάθαρσης στην οποία υπεβλήθη, η ασθενής εμφάνισε σημεία υποξαιμίας και υπότασης και υπεβλήθη σε επαναληπτική αξονική θώρακος άνω και κάτω κοιλίας, η οποία έδειξε μαζικό αμφοτερόπλευρο αιμοθώρακα. Περαιτέρω, παρατηρήθηκε ότι μία βίδα από την επέμβαση της σπονδυλοδεσίας στο επίπεδο του πέμπτου σπονδύλου βρισκόταν κοντά στην αορτή και την πέμπτη μεσοπλεύριο αρτηρία, ενώ, περαιτέρω, διαπιστώθηκε τραυματισμός και αιμορραγία της υποκλείδιας αριστερής φλέβας με το άκρο του καθετήρα κεντρικής γραμμής που χρησιμοποιείτο για την αιμοδιάλυση να βρίσκεται εντός της θωρακικής κοιλότητας. Ως εκ τούτου, στις 10-2-2008 αποφασίστηκε θωρακοχειρουργική επέμβαση από τον θωρακοχειρουργό του δεύτερου εναγόμενου νοσοκομείου, …………, με την τοποθέτηση συστήματος κλειστής παροχέτευσης θώρακος δεξιά, ενώ αριστερά όπου ο θωρακοσωλήνας εξακολουθούσε να είναι παραγωγικός πραγματοποιήθηκε θωρακοτομή, κατά τη διάρκεια της οποίας εντοπίστηκαν αιμορραγικές εστίες στο ύψος πέμπτης (5ης) μεσοπλεύριας αρτηρίας και της αριστεράς υποκλειδίου φλέβας, όπου είχε τοποθετηθεί ο καθετήρας αιμοκάθαρσης, οι οποίες συνερράφησαν. Η ασθενής διεγχειρητικά ήταν σταθερή και η αιμοδυναμική της εικόνα συνέχιζε να είναι ικανοποιητική. Τις επόμενες ημέρες η ασθενής παρουσίαζε διαταραχές πήξεως και υποβάλλετο καθημερινώς σε μεταγγίσεις. Λόγω δε της χορήγησης ηπαρίνης κατά την αιμοκάθαρση παρουσιάστηκε απρόσμενα σύνδρομο θρομβοπενίας (ΗΙΤΤ). Μόλις διαγνώσθηκε το ως άνω σύνδρομο σταμάτησε η χορήγηση ηπαρίνης και τέθηκε υπό αγωγή με Arixtra 2,5 cc. Στις 17-2-2008, εμφάνισε διάσπαση του οπίσθιου χειρουργικού τραύματος με εμμένουσα διάχυτη αιμορραγία, ενώ η συνεχής πτώση της αιμοσφαιρίνης και του αιματοκρίτη της επί μία εβδομάδα απαιτούσαν την καθημερινή χορήγηση 4-5 μονάδων αίματος. Στις 19-2-2008 πραγματοποιήθηκε επέμβαση προκειμένου να γίνει καθαρισμός του τραύματος (πλύσιμο με απολυμαντικά υγρά και αντιβιοτικά με την χρήση ειδικών συσκευών πλυσίματος) και στη συνέχεια το τραύμα έκλεισε με μεμονωμένες ραφές και τοποθετήθηκε πιεστική επίδεση. Σύμφωνα δε με την αξονική στην οποία υπεβλήθη, η ασθενής είχε αναπτύξει επίσης οπισθοπεριτοναϊκό αιμάτωμα. Η ασθενής απεβίωσε, εν τέλει, στις 9-3-2008 και περί ώρα 18.30, οπότε και με το υπ’ αριθμόν πρωτοκόλλου ………/9.3.2008 έγγραφο του Διευθυντή Διοικητικής Υπηρεσίας του δεύτερου εναγόμενου νοσοκομείου προς τον Προϊστάμενο της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Αθηνών αναγγέλθηκε ο θάνατός της και παραγγέλθηκε στην Ιατροδικαστική Υπηρεσία Αθηνών η διενέργεια νεκροψίας προς διαπίστωση της αιτίας αυτού. Όπως προκύπτει δε από την υπ’ αριθμόν ……/16-4-2008 Ιατροδικαστική Έκθεση Νεκροψίας – Νεκροτομής του ιατροδικαστή Α΄ τάξης …………, υπαγόμενου στην Ιατροδικαστική Υπηρεσία Αθηνών του Υπουργείου Δικαιοσύνης, αιτία θανάτου της ασθενούς ήταν «αμφοτερόπλευρος υδροαιμοθώραξ, υδροπεριτόναιο, επινεφριδιακή αιμορραγία και πολυοργανική έκπτωση μετά από χειρουργικές επεμβάσεις του θώρακος». Εξάλλου, στην ως άνω Ιατροδικαστική Έκθεση Νεκροψίας – Νεκροτομής αναφέρεται, ειδικότερα, ότι κατά τη διαδικασία της νεκροτομίας «παρατηρείται οπίσθια χειρουργική προσπέλαση σπονδυλικής στήλης, χειρουργικής αντιμετώπισης θωρακο - οσφυϊκής σκολίωσης. Τα υλικά σπονδυλοδεσίας ευρέθησαν τοποθετημένα από του δευτέρου θωρακικού (Θ2) έως του τρίτου οσφυϊκού (Θ3) σπονδύλου, με άγκιστρα και βίδες. Κατά τη διάνοιξη του χειρουργικού τραύματος της σπονδυλικής στήλης παρατηρούνται πολλαπλά αιματοπήγματα και θρόμβοι που εισχωρούν στα μεσομύϊα διαστήματα δίδοντα την εικόνα στάγδην αιμορραγίας ολόκληρου χειρουργικού τραύματος. Κατά τη διάνοιξη του θώρακος παρατηρείται αμφοτερόπλευρος υδροαιμοθώραξ και χειρουργικώς συρραφείσα με δύο ράμματα, τρώση επί της προσθίας επιφανείας του κάτω λοβού του δεξιού πνεύμονος. Ισοϋψώς του 5ου μεσοπλευρίου αριστερά παρασπονδυλικά παρατηρούνται χειρουργικά ράμματα, ιστολογικώς απεδείχθη ότι πρόκειται περί συρραφέντος φλεβικού αγγείου. Κατά την λεπτομερή διερεύνηση του θωρακικού κλωβού δεν παρετηρήθη να εξέχει εντός αυτού μεταλλικό αντικείμενο, ούτε αιχμή βίδας ικανά να προκαλέσουν τρώση πνεύμονος ή αγγείων. Με επίμονη ψηλάφιση των παρασπονδυλικών χωρών δεν διεπιστώθηκε πάλι η παρουσία αιχμής βίδας εκ της σπονδυλοδεσίας. Οι πνεύμονες είναι πυκνωτικοί, σκοτεινερύθρου χροιάς, ιστολογικώς εμφανίζουν αλλοιώσεις λοβώδους πνευμονίας (στάδιο ερυθράς ηπάτωσης) και αλλοιώσεις συνδρόμου αναπνευστικής δυσχέρειας τύπου ενήλικα (ARDS). Παρατηρείται ακόμη ινιδώδης πλευρίτιδα. Κατά τις διατομές του κάτω λοβού του δεξιού πνεύμονος παρετηρήθη πνευμονικό αιμάτωμα διαμέτρου 8 εκατμ. Διακρίνεται συρραφή της 5ης μεσοπλευρίου αρτηρίας».
7. Επειδή, ακολούθως, κατόπιν υποβολής σχετικών μηνύσεων και δήλωσης παράστασης πολιτικής αγωγής του πρώτου ενάγοντος λόγω του θανάτου της ……………, διενεργήθηκε προανάκριση από τα αρμόδια όργανα και τελικώς ασκήθηκε ποινική δίωξη κατά του ορθοπεδικού χειρουργού και Διευθυντή, ήδη συνταξιοδοτηθέντος, του Τμήματος Σκολίωσης και Σπονδυλικής Στήλης του πρώτου εναγόμενου νοσοκομείου, ………… ο οποίος με τις υπ’ αριθμ. 25504 και 25890/2013 αμετάκλητες αποφάσεις του ΙΑ΄ Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών, κηρύχθηκε αθώος του ότι «την 4.2.2008 ... ανέλαβε να διενεργήσει χειρουργική επέμβαση στην ασθενή …………, η οποία έπασχε από βαριά ιδιοπαθή σκολίωση, προέβη όμως στην επέμβαση αυτή κατά παράβαση των κοινώς αναγνωρισμένων κανόνων της επιστήμης του και δεν ενήργησε σύμφωνα με το αντικειμενικώς επιβαλλόμενο καθήκον επιμέλειας ... με αποτέλεσμα οι πράξεις του να προκαλέσουν το θάνατο της ασθενούς αν και, ως ιατρός που ανέλαβε τη διενέργεια της χειρουργικής επέμβασης για την αντιμετώπιση της βαριάς ιδιοπαθούς σκολίωσης, είχε ιδιαίτερη νομική υποχρέωση να προβεί σε όλες τις αντικειμενικώς επιβαλλόμενες εκ της ιδιότητάς του ενέργειες, που θα εμπόδιζαν την επέλευση του θανάτου της. ... Πλην όμως από έλλειψη της προσοχής, την οποία όφειλε κατά τις περιστάσεις και μπορούσε να καταβάλει, δεν τοποθέτησε στο σωστό σημείο τη βίδα σπονδυλοδεσίας στον Θ6 σπόνδυλο, με αποτέλεσμα η τοποθετηθείσα βίδα να έρχεται σε επαφή με την 5η μεσοπλεύρια (Αρ.) αρτηρία. Αποτέλεσμα της αμελούς ανωτέρω συμπεριφοράς του ήταν η τοποθετηθείσα βίδα να προκαλέσει τρώση της 5ης μεσοπλεύριας (Αρ.) αρτηρίας και να προκαλείται αιμορραγία στον πνεύμονα της …………, η οποία στη συνέχεια εμφάνισε οξεία νεφρική ανεπάρκεια και μαζικό αμφοτερόπλευρο αιμοθώρακα. ... Όμως, παρά το γεγονός ότι η …..., κατά τη διάρκεια της νοσηλείας της στο …………, υπεβλήθη σε τρεις (3) χειρουργικές επεμβάσεις δεν κατέστη δυνατός ο έλεγχος της αιμορραγίας του πνεύμονα, που προκλήθηκε από τη μη σωστή τοποθέτηση της βίδας σπονδυλοδεσίας στον Θ6 σπόνδυλο, με αποτέλεσμα η ασθενής να αποβιώσει την 9.3.2008». Επισημαίνεται δε, ότι κατά τις ειδικότερες κρίσεις της απόφασης του ΙΑ΄ Τριμελούς Πλημμελειοδικείου «… Απ’ όλα τα ανωτέρω αποδεικνύεται ότι η ασθενής, ………… μεταφέρθηκε στις 7/2/2008 από το ……… στη Νεφρολογική Κλινική του Γ.Ν. Ερυθρού Σταυρού για αιμοκάθαρση λόγω της νεφρικής ανεπάρκειας που εμφανίστηκε την τρίτη μετεγχειρητική ημέρα. ... Η νεφρική ανεπάρκεια εμφανίστηκε ως συνέπεια του προϋπάρχοντος ιδιοπαθούς κυκλικού οιδήματος και της χρόνιας χρήσης σπιρονολακτόνης, γεγονός που κατέστη γνωστό στους θεράποντες ιατρούς και στον κατηγορούμενο στις 6.2.2008 … και που αν τους είχε γνωστοποιηθεί προεγχειριτικά δε θα χειρουργούνταν από τον κατηγορούμενο ... Στις 9/2/2008 διαπιστώνεται υποξυγοναιμία και διασωληνώνεται, ενημερώνεται ο κατηγορούμενος, ο οποίος απουσίαζε σε συνέδριο εκτός Αθηνών και προς τούτο ενημέρωσε τρεις (3) χειρουργούς της Σπονδυλικής Στήλης του …………, οι οποίοι μετέβησαν στο Νοσοκομείο του Ερυθρού Σταυρού, και κατόπιν τούτου η ασθενής οδηγήθηκε στο χειρουργείο, παρουσία και των χειρουργών του Νοσοκομείου ………, όπου πραγματοποιήθηκε θωρακοτομή ... Η πολυοργανική ανεπάρκειά της παρέμεινε καθόλη την χρονική περίοδο νοσηλείας στη Μ.Ε.Θ., καθώς και η αιμοδυναμική αστάθεια. Λόγω της βαρύτητας της κατάστασής της παρουσίασε επεισόδια σηπτικής καταπληξίας που το τελευταίο την οδήγησε στον θάνατο. ... Από την προσήκουσα συνεκτίμηση όλων των αποδεικτικών μέσων αποδεικνύεται πλήρως ότι δεν υπήρξε εσφαλμένη τοποθέτηση βίδας στον Θ6 σπόνδυλο συνεπεία της οποίας να προκλήθηκε τρώση της 5ης μεσοπλεύριας αορτής με επακόλουθο την αιμορραγία του αριστερού πνεύμονα, τη δημιουργία αιμοπνευμοθώρακα, τη διάχυτη τριχοειδή αιμορραγία, την πολυοργανική ανεπάρκεια και τον θάνατο της ασθενούς. ... Ο κατηγορούμενος, ιατρός Διευθυντής του Τμήματος Σκολίωσης και Σπονδυλικής Στήλης του Νοσοκομείου ………… επί 13 έτη, προέβη στις 4.2.2008 σε χειρουργική αντιμετώπιση της βαριάς παραμελημένης ιδιοπαθούς σκολίωσης στην …………, 30 ετών, σύμφωνα με τους κοινώς αναγνωρισμένους κανόνες της επιστήμης για τους οποίους δεν μπορεί να γεννηθεί αμφισβήτηση και οι ενέργειες του ιατρού ήταν σύμφωνες με το αντικειμενικώς επιβαλλόμενο καθήκον επιμέλειας και το επίπεδο γνώσεων, ικανοτήτων και εμπειρίας του, μη παραλείποντας οιανδήποτε ενέργεια και θεραπευτικά μέτρα είτε διεγχειριτικά είτε μετεγχειριτικά για να επιτύχει της υγείας της ασθενούς, ο θάνατος της οποίας ουδόλως συνδέεται με πράξη ή παράλειψη του κατηγορουμένου - ιατρού».
8. Επειδή, ήδη, με την κρινόμενη αγωγή, όπως αυτή αναπτύσσεται με το νομίμως κατατεθέν από 19-6-2018 υπόμνημα, οι ενάγοντες υποστηρίζουν ότι ο θάνατος της ……… και ……… τους, αντίστοιχα, επήλθε εξαιτίας σειράς ιατρικών σφαλμάτων στα οποία υπέπεσαν οι εργαζόμενοι στα εναγόμενα νοσοκομεία ιατροί σε όλα τα στάδια της νοσηλείας της ασθενούς, ήτοι προεγχειρητικά, κατά τη διάρκεια της επέμβασης και μετεγχειρητικά. Συγκεκριμένα, οι ενάγοντες ιστορούν ότι ο επικεφαλής της ομάδας της χειρουργικής επέμβασης της ασθενούς στο πρώτο εναγόμενο νοσοκομείο, …………, ουδέποτε ενημέρωσε την ασθενή και τους ενάγοντες για την επικινδυνότητα της επέμβασης και τις πιθανές επιπλοκές είτε κατά τη διάρκεια της επέμβασης είτε μετεγχειρητικά, ενώ η ασθενής οδηγήθηκε στο χειρουργείο χωρίς να τύχει προηγουμένως κατάλληλης προετοιμασίας από τους ιατρούς του πρώτου εναγόμενου νοσοκομείου. Ακολούθως και κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης, οι ενάγοντες υποστηρίζουν ότι συνέβησαν σοβαρότατα ιατρικά σφάλματα λόγω αμέλειας των χειρουργών ιατρών, με αποτέλεσμα να προκληθούν προβλήματα που επιβάρυναν την κατάσταση της υγείας της ασθενούς και επέφεραν το θάνατό της. Ειδικότερα, κατά τη διενέργεια αξονικής τομογραφίας διαπιστώθηκε ότι υπήρχε βίδα στον Θ6 σπόνδυλο με αποτέλεσμα να τραυματιστεί η αορτή και να προκαλείται αιμορραγία στον πνεύμονα, γεγονός που προκλήθηκε από εσφαλμένο χειρισμό και έλλειψη προσοχής του ιατρού ………… και της χειρουργικής του ομάδας, ενώ το πρόβλημα της οξείας νεφρικής ανεπάρκειας που εκδηλώθηκε μετεγχειρητικά στην ασθενή οφείλεται στην αμέλεια που επέδειξε ο συμμετέχων στην επέμβαση αναισθησιολόγος του πρώτου εναγόμενου νοσοκομείου, ο οποίος, κατά τους ισχυρισμούς των εναγόντων, δεν παρατήρησε ότι, ενόσω διαρκούσε η επέμβαση, η αρτηριακή πίεση της ασθενούς έπεσε τόσο χαμηλά, ώστε να επηρεάσει τη μετέπειτα λειτουργία των νεφρών της. Μετεγχειρητικά, άλλωστε, και κατά την πραγματοποίηση των επόμενων θωρακοχειρουργικών επεμβάσεων στο δεύτερο εναγόμενο νοσοκομείο, ο …………, ιατρός του πρώτου εναγόμενου νοσοκομείου, αρνήθηκε να παρευρίσκεται και αδιαφόρησε για την επιδείνωση της υγείας της ασθενούς, κατά παράβαση των κανόνων της ιατρικής επιστήμης και του επιβαλλόμενου καθήκοντός του, ενώ παρέλειψε να διερευνήσει εγκαίρως τα αίτια των συμπτωμάτων της ανουρίας και του χαμηλού αιματοκρίτη που εμφάνιζε η ασθενής, με αποτέλεσμα τη σταδιακή έκπτωση των λειτουργιών του οργανισμού της και τον θάνατό της. Εξάλλου, κατά τους ισχυρισμούς των εναγόντων, ευθύνη ανακύπτει και για το δεύτερο εναγόμενο νοσοκομείο, καθώς η ασθενής εξετάστηκε μετά από πολλές ώρες αναμονής, με αποτέλεσμα να μην εντοπιστεί εγκαίρως ο τραυματισμός της αριστεράς υποκλείδιας φλέβας και η συνεχής απώλεια αίματος, ενώ εκτέθηκε εκ νέου από τους ιατρούς αυτού στην ηπαρίνη, η οποία της προκάλεσε θρόμβωση και θρομβοπενία. Και ναι μεν, κατόπιν υποδείξεων εξειδικευμένων ιατρών από το Ισραήλ, προτάθηκε ως θεραπεία η ενδοφλέβια χορήγηση αντιβιοτικού (κολιστίνης), ωστόσο η επέμβαση των ιατρών ήταν καθυστερημένη και, ως εκ τούτου, ανεπιτυχής. Συνεπώς, οι ενάγοντες ισχυρίζονται ότι η προπεριγραφείσα συμπεριφορά των οργάνων των εναγόμενων νοσοκομείων συνιστά παρανομία κατά την έννοια των διατάξεων των άρθρων 105 και 106 του Εισ.Ν.Α.Κ., η οποία, κατά τα προεκτεθέντα, συνδέεται αιτιωδώς με το θάνατο της ασθενούς, …………., και, ως εκ τούτου, δημιουργείται υποχρέωση των εναγόμενων προς αποζημίωση των εναγόντων λόγω της ψυχικής οδύνης που αυτοί υπέστησαν από την ξαφνική απώλειά της, δεδομένου τόσο του νεαρού της ηλικίας της ασθενούς όσο και των τραγικών συνθηκών υπό τις οποίες αιφνιδίως απεβίωσε. Προς απόδειξη των ισχυρισμών τους, οι ενάγοντες προσκομίζουν, μεταξύ άλλων : α) ακριβές αντίγραφο της από 9-3-2008 αναγγελίας θανάτου του δεύτερου εναγόμενου Γενικού Νοσοκομείου Αθηνών «………….» Ε.Ε.Σ., β) την υπ’ αριθμόν ………/16-4-2008 Ιατροδικαστική Έκθεση Νεκροψίας – Νεκροτομής του Ιατροδικαστή Α’ τάξεως της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας Αθηνών ……., γ) την από 11-3-2008 ιατροδικαστική έκθεση του Ειδικού Ιατροδικαστή …………, δ) την από 25-7-2008 βεβαίωση - γνωμάτευση του χειρουργού θώρακος ………., ε) το ιατρικό ιστορικό της ασθενούς από το Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «………, στ) πλήθος εργαστηριακών εξετάσεων (ιστολογικές εξετάσεις, Υ.Τ. άνω και κάτω κοιλίας, Υ.Τ. θώρακος) που πραγματοποιήθηκαν στο Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «………, ζ) το Δελτίο Νοσηλείας Αδελφής του Γενικού Νοσοκομείου «……» για το χρονικό διάστημα από 29-1-2008 έως 7-2-2008, η) το Φύλλο Νοσηλείας της ασθενούς του πιο πάνω Νοσοκομείου για το χρονικό διάστημα από 29-1-2008 έως 7-2-2008 και θ) αντίγραφο της νομίμως μεταφρασμένης από 26-2-2008 Ιατρικής Γνωμάτευσης του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Hadassah, στην οποία αναφέρεται ότι « … Η γνώμη μας για την αιτία της μετεγχειρητικής της πορείας: 1. Ο συνδυασμός γενικής αναισθησίας με ελεγχόμενη υπόταση, αυξημένης μετεγχειρητικής αιμορραγίας και η παρουσία νεφρικής δυσλειτουργίας οδήγησαν σε οξεία νεφρική ανεπάρκεια που απαιτούσε αιμοκάθαρση. 2. Η αιμορραγία στο αριστερό ημιθωράκιο και ο αριστερός πνευμοθώρακας ήταν το πιθανότερο συνέπεια της διάτρησης της αριστερής υποκλείδιας φλέβας με τον φλεβικό καθετήρα η οποία έγινε είτε αρχικά είτε κατά τη νοσηλεία. 3. Η επαναχορήγηση ηπαρίνης κατά την αιμοκάθαρση και κατά την τοποθέτηση κεντρικών και αρτηριακών γραμμών προκάλεσε απρόσμενα και αρχικά αδιάγνωστα προκαλούμενο από την ηπαρίνη σύνδρομο θρομβοπενίας (ΗΙΤΤ) το οποίο είχε σαν αποτέλεσμα αιμορραγία στο χειρουργικό τραύμα, οπισθοπεριτοναϊκά και στις θωρακικές κοιλότητες άμφω. 4. Οι μεγάλοι αιμοθώρακες και η οπισθοπεριτοναϊκή αιμορραγία προκάλεσαν υποογκαιμία και υπόταση τα οποία είχαν ανάγκη επείγουσας θωρακοτομής κατά την οποία διορθώθηκε η αιμορραγία από την 5η μεσοπλεύρια αρτηρία και η ρήξη της υποκλειδίου φλέβας. 5. Η αιμορραγία του χειρουργικού τραύματος λόγω της θρομβοπενίας και της αιμοκάθαρσης οδήγησε στη διάσπαση του χειρουργικού τραύματος και κατά συνέπεια στη μετεγχειρητική λοίμωξη της τομής με ανθεκτικό Acinetobacter …».
9. Επειδή, ακολούθως, το πρώτο εναγόμενο Νοσοκομείο, με τις υπ’ αριθμόν πρωτοκόλλου ……/12- 6-2018 απόψεις του, όπως αυτές αναπτύσσονται με το νομίμως κατατεθέν από 19-6-2018 υπόμνημα, ζητεί την απόρριψη της αγωγής, υποστηρίζοντας, προεχόντως, ότι υφίσταται εν προκειμένω αμετάκλητη αθωωτική απόφαση ποινικού δικαστηρίου, η οποία δεσμεύει το παρόν Δικαστήριο και με την οποία κρίθηκε με δύναμη δεδικασμένου ότι ο επικεφαλής της χειρουργικής ομάδας που διενήργησε την επέμβαση δεν φέρει καμία ευθύνη για το θάνατο της ………… . Εξάλλου, η ασθενής ενημερώθηκε προεγχειρητικά για το βαθμό της επικινδυνότητας της επέμβασης και τις πιθανότητες επιπλοκών και υποβλήθηκε σε όλες τις αναγκαίες προεγχειρητικές ιατρικές εξετάσεις. Περαιτέρω, δοθέντος ότι η επέμβαση της σπονδυλοδεσίας στην οποία υπεβλήθη διεξήχθη με επιτυχία, η επιδεινούμενη μετεγχειρητική πορεία της ασθενούς δεν οφείλεται σε πλημμέλειες των οργάνων του πρώτου εναγόμενου νοσοκομείου, τα οποία άλλωστε παρακολουθούσαν την ασθενή μετεγχειρητικά και παρευρέθησαν στις θωρακοχειρουργικές επεμβάσεις που έλαβαν χώρα στο δεύτερο εναγόμενο νοσοκομείο, αλλά είναι αποτέλεσμα της νεφρικής δυσλειτουργίας που προκλήθηκε από το ιδιοπαθές κυκλικό οίδημα, από το οποίο αυτή έπασχε ήδη πριν την διενέργεια της επέμβασης. Και τούτο διότι, για την αντιμετώπιση της παθήσεως αυτής, η ασθενής ελάμβανε χρονίως σπιρονολακτόνη, γεγονός το οποίο απέκρυψε τόσο η ίδια όσο και η οικογένειά της από τα όργανα του πρώτου εναγόμενου νοσοκομείου κατά το στάδιο του προεγχειρητικού ελέγχου και της λήψης του ιστορικού, το αποκάλυψε δε η ίδια τη δεύτερη μετεγχειρητική ημέρα, ήτοι στις 6-2-2008, όταν πλέον είχαν ήδη εμφανισθεί τα συμπτώματα της ανουρίας και της νεφρικής ανεπάρκειας. Προς απόδειξη των ισχυρισμών του, το πρώτο εναγόμενο νοσοκομείο επικαλείται και προσκομίζει, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα : α) αντίγραφο της υπ’ αριθμόν 25504/2013 και 25890/2013 αμετάκλητης αθωωτικής απόφασης του ΙΑ’ Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών, από την οποία προκύπτουν όσα εκτέθηκαν αναλυτικά ανωτέρω, β) αντίγραφο της από 26-2-2008 ιατρικής γνωμάτευσης των ιατρών του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου της Ιερουσαλήμ Hadassah, μετά από πρόσκληση της οικογένειας της ασθενούς, από το περιεχόμενο της οποίας προκύπτει ότι η νεφρική ανεπάρκεια της ασθενούς προκλήθηκε, κατά την ιατρική εκτίμησή τους, λόγω του προϋπάρχοντος ιδιοπαθούς κυκλικού οιδήματος και της χρόνιας χρήσης σπιρονολακτόνης, η αντιμετώπιση δε αυτής απαιτούσε καθημερινή αιμοκάθαρση, γ) αντίγραφο του από 29-1-2008 έως 7-2-2008 Φύλλου Νοσηλείας της ασθενούς στο πρώτο εναγόμενο νοσοκομείο, στο οποίο περιγράφεται η χειρουργική επέμβαση της σπονδυλοδεσίας και αναφέρεται ότι η ασθενής γνωστοποίησε στους ιατρούς ότι ελάμβανε φαρμακευτική αγωγή για την αντιμετώπιση της νεφρικής της δυσλειτουργίας τη δεύτερη μετεγχειρητική ημέρα, ήτοι στις 6-2-2008, δ) αντίγραφα προεγχειρητικών ελέγχων και εξετάσεων στις οποίες υπεβλήθη η ασθενής, οι τιμές της οποίας ήταν εντός τιμών αναφοράς και, ως εκ τούτου, η κατάστασή της προεγχειρητικώς κρίθηκε φυσιολογική, ε) αντίγραφο της από 3-2-2008 Δήλωσης Συγκατάθεσης της ασθενούς για ιατρικές πράξεις και εγχείρηση, υπογεγραμμένης από αυτήν, σύμφωνα με το περιεχόμενο της οποίας η ασθενής ενημερώθηκε για τις πιθανότητες των κινδύνων και των επιπλοκών της επέμβασης σπονδυλοδεσίας και συγκατέθεσε στην υποβολή της σε γενική αναισθησία, αφότου ενημερώθηκε για πιθανές αλλεργικές ή φαρμακευτικές αντιδράσεις, στ) αντίγραφο της από 12-6-2018 ιατρικής βεβαίωσης του ………, συμμετέχοντος στην επέμβαση σπονδυλοδεσίας και ζ) αντίγραφα των από 12- 6-2018 ιατρικών βεβαιώσεων του ……… και ………, ιατρών του πρώτου εναγόμενου οι οποίοι παρέστησαν στη θωρακοχειρουργική επέμβαση και στους χειρουργικούς καθαρισμούς που υπεβλήθη η ασθενής στο δεύτερο εναγόμενο. Περαιτέρω, το δεύτερο εναγόμενο Νοσοκομείο με τις υπ’ αριθμόν πρωτοκόλλου ……/12-6-2018 απόψεις του ζητεί την απόρριψη της αγωγής, υποστηρίζοντας ότι η ασθενής υποβλήθηκε σε όλες τις αναγκαίες ιατρικές εξετάσεις και η παρακολούθησή της από το ιατρικό προσωπικό του Νοσοκομείου ήταν συνεχής. Επίσης, προβάλλει ότι η χορήγηση ηπαρίνης ήταν αναγκαία κατά τη συνεδρία της αιμοκάθαρσης για να μη πήξει το αίμα εντός των φίλτρων αιμοκάθαρσης και μόλις διαπιστώθηκε ότι υπήρχε υποψία του συνδρόμου ΗΙΤΤ διακόπηκε η χορήγησή της. Τέλος, υποστηρίζει ότι όταν διαπιστώθηκε η ύπαρξη περιστατικού αιμοπνευμοθώρακα αντιμετωπίστηκε άμεσα και με επιτυχία, αρχικά με την τοποθέτηση θωρακικού σωλήνα παροχέτευσης, οπότε και η αιμορραγία φάνηκε καταρχήν να σταματάει και στη συνέχεια με θωρακοχειρουργική επέμβαση από τον θωρακοχειρουργό ………… .
10. Επειδή, με τα δεδομένα αυτά, το Δικαστήριο, λαμβάνοντας υπόψη ότι : α) κατά τα γενόμενα δεκτά στη σκέψη 5 της παρούσας, δεσμεύεται από τις αμετάκλητες αθωωτικές αποφάσεις, εφόσον με αυτές κρίθηκαν ζητήματα που αποτελούν προϋπόθεση για τη διάγνωση της ένδικης διαφοράς της διοικητικής δίκης και, συγκεκριμένα, της ύπαρξης παράνομης πράξης ή παράλειψης και αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ των φερόμενων ως παρανόμων ενεργειών ή παραλείψεων των οργάνων του πρώτου εναγόμενου νοσοκομείου και της προκληθείσας από αυτές βλάβης των εναγόντων, β) οι ενάγοντες με την κρινόμενη αγωγή αποδίδουν κατ’ αρχήν τον θάνατο της ………… στις παράνομες, κατά τους ισχυρισμούς τους, πράξεις και παραλείψεις των ιατρών του πρώτου εναγόμενου νοσοκομείου και, συγκεκριμένα, του επικεφαλής της χειρουργικής ομάδας ………… και του αναισθησιολόγου ιατρού, γ) ο ιατρός Κ. ……. αθωώθηκε αμετάκλητα με την υπ’ αριθμόν 25504/2013 και 25890/2013 απόφαση του ΙΑ’ Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών για την αποδοθείσα αξιόποινη πράξη της ανθρωποκτονίας από αμέλεια τελεσθείσα δια των παράνομων πράξεων και παραλείψεων που αποδίδονται σε αυτόν με την κρινόμενη αγωγή, κατά τα αναλυτικώς αναφερόμενα ως άνω στη σκέψη 8 της παρούσας, δ) η ασθενής υπέγραψε την από 3.2.2008 Δήλωση Συγκατάθεσης πριν τη διενέργεια της επέμβασης σπονδυλοδεσίας, ε) τα συμπτώματα της ανουρίας και της νεφρικής ανεπάρκειας της ασθενούς, τα οποία εμφανίστηκαν από την δεύτερη μετεγχειρητική ημέρα και εξής, δεν οφείλονταν στην επέμβαση της σπονδυλοδεσίας, αλλά, κατά τα κοινώς παραδεχθέντα από το σύνολο του αποδεικτικού υλικού, στο προϋπάρχον ιδιοπαθές κυκλικό οίδημα από το οποίο έπασχε η ασθενής και για το οποίο είχε υποβληθεί χρονίως σε λήψη σπιρονολακτόνης, στ) για τη δε λήψη του συγκεκριμένου φαρμάκου ενημέρωσε τους ιατρούς του πρώτου εναγόμενου νοσοκομείου στις 6.2.2008, ήτοι τη δεύτερη μετεγχειρητική ημέρα, κατά τα διαλαμβανόμενα στο προσκομιζόμενο από το πρώτο εναγόμενο Φύλλο Νοσηλείας της ασθενούς, ζ) η αιμορραγία στον πνευμοθώρακα αντιμετωπίστηκε άμεσα και με επιτυχία από το δεύτερο εναγόμενο Νοσοκομείο, η) όπως αναφέρεται και στην κρινόμενη αγωγή (σελ. 12), η θωρακοχειρουργική εγχείρηση έπρεπε να διενεργηθεί σε εξειδικευμένο θωρακοχειρουργικό κέντρο, πλην όμως κανένα δεν αποδέχθηκε την ασθενή λόγω της κρισιμότητας της κατάστασης της και τελικά χειρουργήθηκε με επιτυχία στο δεύτερο εναγόμενο Νοσοκομείο, θ) το σύνδρομο θρομβοπενίας (ΗΙΤΤ) που προκλήθηκε από τη χορήγηση ηπαρίνης δεν ήταν μία αναμενόμενη παρενέργεια, όπως εξάλλου δέχεται και η από 26-2-2008 Ιατρική Γνωμάτευση του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Hadassah (σελ. 4), και συνεπώς δεν μπορεί να αποδοθεί σε σφάλμα των οργάνων του δεύτερου εναγομένου, κρίνει ότι στην προκειμένη περίπτωση δεν υπάρχει παράνομη πράξη ή παράλειψη των οργάνων των εναγομένων Νοσοκομείων, καθώς ενήργησαν σύμφωνα με τους κανόνες της ιατρικής επιστήμης και, κατά συνέπεια, δεν στοιχειοθετείται ευθύνη αυτών προς ικανοποίηση της ψυχικής οδύνης των εναγόντων από το θάνατο της ………, απορριπτόμενων ως αβασίμων των αντίθετων ισχυρισμών τους.
11. Επειδή, κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η αγωγή πρέπει να απορριφθεί, κατ’ εκτίμηση δε των περιστάσεων, να απαλλαγούν οι ενάγοντες από τα δικαστικά έξοδα, (άρθρο 275 παρ. 1 εδ. ε΄ Κ.Δ.Δ.).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
- Απορρίπτει την αγωγή.
- Απαλλάσσει τους ενάγοντες από τα δικαστικά έξοδα.
Η διάσκεψη του Δικαστηρίου έγινε στην Αθήνα στις 13 Δεκεμβρίου 2018.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΤΑΖΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΔΡΟΣΟΠΟΥΛΟΣ
Η απόφαση δημοσιεύτηκε στο ακροατήριο του Δικαστηρίου κατά την έκτακτη δημόσια συνεδρίαση της 7ης Ιανουαρίου 2019, με τη σύνθεση που αναγράφεται στα πρακτικά, λόγω εκλογής του Προέδρου Πρωτοδικών Δ.Δ. Νικολάου Πανταζή στη θέση του Προέδρου του Τριμελούς Συμβουλίου Διεύθυνσης του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθήνας.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΖΟΥΡΝΑΤΖΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΚΑΠΠΗ
