ΔΙΚΗ ΜΑΣ ΣΗΜΕΙΩΣΗ:
Διατάξεις Ν. 4254/2014
ΥΠΟΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ ΙΕ.15: ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΑΡΘΡΟΥ 45Β ΣΤΟΝ
ΚΠΔ
Μετά το άρθρο 45Α του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας
προστίθεται άρθρο 45Β ως εξής:
«Άρθρο 45Β
Αποχή από ποινική δίωξη μαρτύρων
δημοσίου συμφέροντος
1. Σε υποθέσεις σχετικές με τις αξιόποινες πράξεις των
άρθρων 159, 159Α, 235, 236, 237 και 237Α του Ποινικού Κώ−
δικα και τις συναφείς με αυτές πράξεις, είναι δυνατόν,
μετά από έγκριση του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου
που εποπτεύει και συντονίζει το έργο των Εισαγγελέων
Εγκλημάτων Διαφθοράς, να χαρακτηρίζεται ως μάρτυς
δημοσίου συμφέροντος με πράξη του κατά τόπον αρ−
μόδιου εισαγγελέα πλημμελειοδικών ή του Εισαγγελέα
Εγκλημάτων Διαφθοράς όποιος, χωρίς να εμπλέκεται
καθ΄ οιονδήποτε τρόπο στις εν λόγω πράξεις και χωρίς
να αποβλέπει σε ίδιον όφελος, συμβάλλει ουσιωδώς,
με τις πληροφορίες που παρέχει στις διωκτικές αρχές,
στην αποκάλυψη και δίωξή τους. Η κατά το προηγούμε−
νο εδάφιο πράξη του εισαγγελέα μπορεί να ανακαλείται
με τον ίδιο τρόπο και σε οποιοδήποτε στάδιο της ποινι−
κής δίκης, αν ο εισαγγελέας κρίνει ότι δεν συντρέχουν
οι λόγοι που τον οδήγησαν στην έκδοσή της.
2. Αν έχει υποβληθεί έγκληση ή μήνυση για τα εγκλή−
ματα της ψευδορκίας, της ψευδούς καταμήνυσης, της
συκοφαντικής δυσφήμησης ή της παραβίασης υπηρεσι−
ακού απορρήτου του Ποινικού Κώδικα ή για τις πράξεις
των παραγράφων 4 ή 8 του άρθρου 22 του ν. 2472/1997
σε υπόθεση σχετική με τις αξιόποινες πράξεις που ανα−
φέρονται στην προηγούμενη παράγραφο, ο αρμόδιος
για την άσκηση της ποινικής δίωξης εισαγγελέας, πριν
από κάθε άλλη ενέργεια, ενημερώνει σχετικά τον Αντει−
σαγγελέα του Αρείου Πάγου που εποπτεύει και συντονί−
ζει το έργο των Εισαγγελέων Εγκλημάτων Διαφθοράς.
3. Αν ο Αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου που επο−
πτεύει και συντονίζει το έργο των Εισαγγελέων Εγκλη−
μάτων Διαφθοράς, κρίνει μετά από την κατά την προ−
ηγούμενη παράγραφο ενημέρωσή του, ότι η ποινική
δίωξη των εγκλημάτων της ψευδορκίας, της ψευδούς
καταμήνυσης, της συκοφαντικής δυσφήμησης ή της πα−
ραβίασης υπηρεσιακού απορρήτου ή των εγκλημάτων
των παραγράφων 4 ή 8 του άρθρου 22 του ν. 2472/1997,
δεν είναι απαραίτητη για την προστασία του δημοσί−
ου συμφέροντος, μπορεί να παραγγείλει στον αρμόδιο
για την άσκηση της ποινικής δίωξης εισαγγελέα την
οριστική αποχή από την ποινική δίωξη για τις εν λόγω
πράξεις.».
ΚΠΔ
Μετά το άρθρο 45Α του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας
προστίθεται άρθρο 45Β ως εξής:
«Άρθρο 45Β
Αποχή από ποινική δίωξη μαρτύρων
δημοσίου συμφέροντος
1. Σε υποθέσεις σχετικές με τις αξιόποινες πράξεις των
άρθρων 159, 159Α, 235, 236, 237 και 237Α του Ποινικού Κώ−
δικα και τις συναφείς με αυτές πράξεις, είναι δυνατόν,
μετά από έγκριση του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου
που εποπτεύει και συντονίζει το έργο των Εισαγγελέων
Εγκλημάτων Διαφθοράς, να χαρακτηρίζεται ως μάρτυς
δημοσίου συμφέροντος με πράξη του κατά τόπον αρ−
μόδιου εισαγγελέα πλημμελειοδικών ή του Εισαγγελέα
Εγκλημάτων Διαφθοράς όποιος, χωρίς να εμπλέκεται
καθ΄ οιονδήποτε τρόπο στις εν λόγω πράξεις και χωρίς
να αποβλέπει σε ίδιον όφελος, συμβάλλει ουσιωδώς,
με τις πληροφορίες που παρέχει στις διωκτικές αρχές,
στην αποκάλυψη και δίωξή τους. Η κατά το προηγούμε−
νο εδάφιο πράξη του εισαγγελέα μπορεί να ανακαλείται
με τον ίδιο τρόπο και σε οποιοδήποτε στάδιο της ποινι−
κής δίκης, αν ο εισαγγελέας κρίνει ότι δεν συντρέχουν
οι λόγοι που τον οδήγησαν στην έκδοσή της.
2. Αν έχει υποβληθεί έγκληση ή μήνυση για τα εγκλή−
ματα της ψευδορκίας, της ψευδούς καταμήνυσης, της
συκοφαντικής δυσφήμησης ή της παραβίασης υπηρεσι−
ακού απορρήτου του Ποινικού Κώδικα ή για τις πράξεις
των παραγράφων 4 ή 8 του άρθρου 22 του ν. 2472/1997
σε υπόθεση σχετική με τις αξιόποινες πράξεις που ανα−
φέρονται στην προηγούμενη παράγραφο, ο αρμόδιος
για την άσκηση της ποινικής δίωξης εισαγγελέας, πριν
από κάθε άλλη ενέργεια, ενημερώνει σχετικά τον Αντει−
σαγγελέα του Αρείου Πάγου που εποπτεύει και συντονί−
ζει το έργο των Εισαγγελέων Εγκλημάτων Διαφθοράς.
3. Αν ο Αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου που επο−
πτεύει και συντονίζει το έργο των Εισαγγελέων Εγκλη−
μάτων Διαφθοράς, κρίνει μετά από την κατά την προ−
ηγούμενη παράγραφο ενημέρωσή του, ότι η ποινική
δίωξη των εγκλημάτων της ψευδορκίας, της ψευδούς
καταμήνυσης, της συκοφαντικής δυσφήμησης ή της πα−
ραβίασης υπηρεσιακού απορρήτου ή των εγκλημάτων
των παραγράφων 4 ή 8 του άρθρου 22 του ν. 2472/1997,
δεν είναι απαραίτητη για την προστασία του δημοσί−
ου συμφέροντος, μπορεί να παραγγείλει στον αρμόδιο
για την άσκηση της ποινικής δίωξης εισαγγελέα την
οριστική αποχή από την ποινική δίωξη για τις εν λόγω
πράξεις.».
ΥΠΟΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ ΙΕ.17.: ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΑΤΑ−
ΞΕΩΝ ΤΩΝ Ν. 2225/1994, Ν. 2928/2001, Ν. 3691/2008,
Κ.Ν. 3528/2007
...
2. Στο άρθρο 9 του ν. 2928/2001 ( Α΄ 141) προστίθεται
παράγραφος 7 ως εξής:
«7. Σε υποθέσεις σχετικές με τις αξιόποινες πράξεις
των άρθρων 159, 159Α και 235 έως 237Α του Ποινικού
Κώδικα, ακόμα κι αν δεν τελέσθηκαν στο πλαίσιο εγκλη−
ματικής οργάνωσης, είναι δυνατόν να παρέχεται στους
μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος κατ΄ άρθρο 45Β του
Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, στους ιδιώτες κατ΄ άρθρο
253Β του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας και σε οποιοδήπο−
τε άλλο πρόσωπο συμβάλλει ουσιωδώς στην αποκάλυψη
των ως άνω αξιοποίνων πράξεων ή, εφόσον τούτο κρίνε−
ται αναγκαίο, και στους οικείους των προαναφερθέντων
προσώπων, η προβλεπόμενη στις παραγράφους 1 έως 5
προστασία από πιθανολογούμενες πράξεις εκφοβισμού
ή αντεκδίκησης.».
ΞΕΩΝ ΤΩΝ Ν. 2225/1994, Ν. 2928/2001, Ν. 3691/2008,
Κ.Ν. 3528/2007
...
2. Στο άρθρο 9 του ν. 2928/2001 ( Α΄ 141) προστίθεται
παράγραφος 7 ως εξής:
«7. Σε υποθέσεις σχετικές με τις αξιόποινες πράξεις
των άρθρων 159, 159Α και 235 έως 237Α του Ποινικού
Κώδικα, ακόμα κι αν δεν τελέσθηκαν στο πλαίσιο εγκλη−
ματικής οργάνωσης, είναι δυνατόν να παρέχεται στους
μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος κατ΄ άρθρο 45Β του
Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, στους ιδιώτες κατ΄ άρθρο
253Β του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας και σε οποιοδήπο−
τε άλλο πρόσωπο συμβάλλει ουσιωδώς στην αποκάλυψη
των ως άνω αξιοποίνων πράξεων ή, εφόσον τούτο κρίνε−
ται αναγκαίο, και στους οικείους των προαναφερθέντων
προσώπων, η προβλεπόμενη στις παραγράφους 1 έως 5
προστασία από πιθανολογούμενες πράξεις εκφοβισμού
ή αντεκδίκησης.».
6. α. Στο άρθρο 26 του Κώδικα Κατάστασης Δημοσί−
ων Πολιτικών Διοικητικών Υπαλλήλων και Υπαλλήλων
Ν.Π.Δ.Δ. (κ.ν. 3528/2007, Α΄ 26) προστίθεται παράγραφος
4 ως εξής:
«4. Ο υπάλληλος που έχει χαρακτηρισθεί ως μάρτυς
δημοσίου συμφέροντος κατά το άρθρο 45Β του Κώδικα
Ποινικής Δικονομίας, δεν παραλείπεται σε διαδικασία
προαγωγής ούτε υπόκειται σε οποιαδήποτε πειθαρχική
διαδικασία ή τιμωρείται, απολύεται ή καθ’ οιονδήποτε
τρόπο υφίσταται άλλη δυσμενή διακριτική μεταχείριση
αμέσως ή εμμέσως και ιδίως σε θέματα υπηρεσιακής
εξέλιξης, μετακίνησης ή τοποθέτησης, κατά τη διάρ−
κεια του αναγκαίου για τη δικαστική διερεύνηση της
υπόθεσης χρόνου.».
β. Στο άρθρο 110 του ν. 3528/2007 προστίθεται παρά−
γραφος 6 ως εξής:
«6. Αν σε υποθέσεις σχετικές με τις αξιόποινες πρά−
ξεις των άρθρων 159, 159Α, 235, 236, 237 και 237Α του
Ποινικού Κώδικα ασκείται πειθαρχική δίωξη εναντίον
υπαλλήλου ο οποίος, με τις πληροφορίες που παρέσχε
στις διωκτικές αρχές, συνέβαλε ουσιωδώς στην αποκά−
λυψη και δίωξή τους, για τη συνέχιση της διαδικασίας το
πειθαρχικό όργανο οφείλει να αποδείξει ότι η δίωξη που
άσκησε δεν οφείλεται στην προαναφερθείσα ουσιώδη
συμβολή του υπαλλήλου.».
γ. Στο άρθρο 125 του ν. 3528/2007 προστίθεται παρά−
γραφος 4 ως εξής:
«4. Κατά την προκαταρκτική εξέταση που ενεργείται
για υποθέσεις σχετικές με τις αξιόποινες πράξεις των
άρθρων 159, 159Α, 235, 236, 237 και 237Α του Ποινικού
Κώδικα, προστατεύεται πλήρως η ανωνυμία των υπαλ−
λήλων, οι οποίοι, χωρίς να εμπλέκονται καθ΄ οιονδήποτε
τρόπο στην τέλεση των ως άνω πράξεων ή να αποβλέ−
πουν σε ίδιον όφελος, συμβάλλουν ουσιωδώς, με τις
πληροφορίες που παρέχουν, στην αποκάλυψη και δίωξή
τους, ακόμα και αν αυτοί δεν έχουν χαρακτηρισθεί ως
μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος κατά το άρθρο 45Β
του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας. Μετά το πέρας της
προκαταρκτικής εξετάσεως η ανωνυμία του υπαλλήλου
προστατεύεται εφόσον αυτός υπάγεται στο καθεστώς της παραγράφου 7 του άρθρου 9 του ν. 2928/2001.».
ων Πολιτικών Διοικητικών Υπαλλήλων και Υπαλλήλων
Ν.Π.Δ.Δ. (κ.ν. 3528/2007, Α΄ 26) προστίθεται παράγραφος
4 ως εξής:
«4. Ο υπάλληλος που έχει χαρακτηρισθεί ως μάρτυς
δημοσίου συμφέροντος κατά το άρθρο 45Β του Κώδικα
Ποινικής Δικονομίας, δεν παραλείπεται σε διαδικασία
προαγωγής ούτε υπόκειται σε οποιαδήποτε πειθαρχική
διαδικασία ή τιμωρείται, απολύεται ή καθ’ οιονδήποτε
τρόπο υφίσταται άλλη δυσμενή διακριτική μεταχείριση
αμέσως ή εμμέσως και ιδίως σε θέματα υπηρεσιακής
εξέλιξης, μετακίνησης ή τοποθέτησης, κατά τη διάρ−
κεια του αναγκαίου για τη δικαστική διερεύνηση της
υπόθεσης χρόνου.».
β. Στο άρθρο 110 του ν. 3528/2007 προστίθεται παρά−
γραφος 6 ως εξής:
«6. Αν σε υποθέσεις σχετικές με τις αξιόποινες πρά−
ξεις των άρθρων 159, 159Α, 235, 236, 237 και 237Α του
Ποινικού Κώδικα ασκείται πειθαρχική δίωξη εναντίον
υπαλλήλου ο οποίος, με τις πληροφορίες που παρέσχε
στις διωκτικές αρχές, συνέβαλε ουσιωδώς στην αποκά−
λυψη και δίωξή τους, για τη συνέχιση της διαδικασίας το
πειθαρχικό όργανο οφείλει να αποδείξει ότι η δίωξη που
άσκησε δεν οφείλεται στην προαναφερθείσα ουσιώδη
συμβολή του υπαλλήλου.».
γ. Στο άρθρο 125 του ν. 3528/2007 προστίθεται παρά−
γραφος 4 ως εξής:
«4. Κατά την προκαταρκτική εξέταση που ενεργείται
για υποθέσεις σχετικές με τις αξιόποινες πράξεις των
άρθρων 159, 159Α, 235, 236, 237 και 237Α του Ποινικού
Κώδικα, προστατεύεται πλήρως η ανωνυμία των υπαλ−
λήλων, οι οποίοι, χωρίς να εμπλέκονται καθ΄ οιονδήποτε
τρόπο στην τέλεση των ως άνω πράξεων ή να αποβλέ−
πουν σε ίδιον όφελος, συμβάλλουν ουσιωδώς, με τις
πληροφορίες που παρέχουν, στην αποκάλυψη και δίωξή
τους, ακόμα και αν αυτοί δεν έχουν χαρακτηρισθεί ως
μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος κατά το άρθρο 45Β
του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας. Μετά το πέρας της
προκαταρκτικής εξετάσεως η ανωνυμία του υπαλλήλου
προστατεύεται εφόσον αυτός υπάγεται στο καθεστώς της παραγράφου 7 του άρθρου 9 του ν. 2928/2001.».
Δυστυχώς, ο Ν. 4254/2014 περιορίζεται να παράσχει την ιδιότητα του μάρτυρα δημοσίου συμφέροντος σε όποιον συμβάλλει στην αποκάλυψη και δίωξη ΜΟΝΟ "Σε υποθέσεις σχετικές με τις αξιόποινες πράξεις των άρθρων 159, 159Α, 235, 236, 237 και 237Α του Ποινικού Κώ−
δικα και τις συναφείς με αυτές πράξεις", δηλαδή δωροληψία και δωροδοκία πολιτικών αξιωματούχων, δωροληψία και δωροδοκία υπαλλήλου, δωροληψία και δωροδοκία δικαστικών λειτουργών, εμπορίας επιρροής και μεσάζοντες, και στις ΣΥΝΑΦΕΙΣ με αυτές πράξεις, και όχι εν γένει σε διάφορα εγκλήματα, ειδικά προσδιοριζόμενα, ή έστω κατόπιν πράξεως του αρμόδιου Εισαγγελέα, δηλαδή ενδεικτικά στα εγκλήματα της απιστίας στην υπηρεσία, ψευδούς βεβαίωσης, υπεξαίρεσης, απάτης, νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες, κ.λπ., και δη εν γένει στα εγκλήματα με την επιβαρυντική περίσταση των καταχραστών του ελληνικού δημοσίου.
Σημειώνεται, δε, ότι την ιδιότητα του εν λόγω μάρτυρα (σύμφωνα με την γραμματική ερμηνεία του νόμου) αποκτά προφανώς μόνο όποιος συμβάλλει στην αποκάλυψη και δίωξη των παραπάνω αδικημάτων, που προβλέπονται στο άρθρο 45Β του Ποινικού Κώδικα, και των συναφών με αυτά άλλων αδικημάτων, που μπορεί να είναι μεγαλύτερης ακόμη ποινικής απαξίας, μόνον εάν έχει ασκηθεί ποινική δίωξη και για τα τελευταία, και όχι αυτοτελώς.
Ακολουθεί το άρθρο του e-lawyer:
Μια νέα έννοια εισάγεται στο ποινικό δίκαιο, με σκοπό την καταπολέμηση
της διαφθοράς και την ενθάρρυνση προσώπων που διαθέτουν σχετικές
πληροφορίες, αλλά διστάζουν να τις καταθέσουν επίσημα από ανησυχία για τα
αντίποινα: οι "μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος". Πρόκειται στην ουσία για
εισαγωγή του θεσμού του "whistleblower", όπως αναφέρεται και σε σχετική ανακοίνωση από την Διεθνή Διαφάνεια Ελλάδας.
Ας δούμε, λοιπόν, τι είναι ο "μάρτυρας δημοσίου συμφέροντος", σύμφωνα με τον Ν. 4254/2014 "Μέτρα στήριξης και ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας στο πλαίσιο εφαρμογής του Ν.4046/2012 και άλλες διατάξεις".
Για ποιές υποθέσεις πρόκειται
Μάρτυρας δημοσίου συμφέροντος μπορεί να χαρακτηριστεί ένα πρόσωπο που συμβάλλει ουσιωδώς με τις πληροφορίες που παρέχει στις αρχές, χωρίς να είναι ο ίδιος εμπλεκόμενος και χωρίς να έχει ίδιον όφελος, σε υποθέσεις:
- δωροδοκίας/δωροληψίας πολιτικών αξιωματούχων
- δωροδοκίας/δωροληψίας δικαστών
- δωροδοκίας δημοσίων υπαλλήλων
- εμπορίας/επιρροής μεσαζόντων (άρθρο 237Α Π.Κ.)
"και τις συναφείς με αυτές πράξεις", όπως αναφέρει το νέο άρθρο 45Β του Ποινικού Κώδικα
Επομένως, μόνο οι μάρτυρες γι'αυτά τα αδικήματα και συναφείς με αυτά πράξεις μπορούν να χαρακτηριστούν μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος.
Πώς γίνεται ο χαρακτηρισμός
Το παραπάνω πρόσωπο χαρακτηρίζεται "μάρτυρας δημοσίου συμφέροντος" με:
- πράξη του κατά τόπον αρμόδιου Eισαγγελέα ή του Εισαγγελέα Εγκλημάτων Διαφθοράς (υπηρετούν δύο, μία στην Αθήνα κι ένας στην Θεσσαλονίκη)
- ύστερα από έγκριση του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου που εποπτεύει τους Εισαγγελείς Εγκλημάτων Διαφθοράς.
Πώς προστατεύεται ο μάρτυρας δημοσίου συμφέροντος
Προστασία από μηνύσεις: αν ο Αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου κρίνει οτι δεν είναι απαραίτητη η δίωξη του μάρτυρα δημοσίου συμφέροντος, παραγγέλλει στον αρμόδιο εισαγγελέα να μην ασκήσει ποινική δίωξη ύστερα από μήνυση εναντίον του μάρτυρα αυτού για:
- συκοφαντική δυσφήμηση
- ψευδορκία
- ψευδή καταμήνυση
- παράβαση επαγγελματικού απορρήτου
- παράβαση προσωπικών δεδομένων
Γι' αυτό οι εισαγγελείς που λαμβάνουν τέτοιες μηνύσεις πρέπει να
ειδοποιούν τον Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου, προκειμένου να εξεταστεί
μήπως στρέφονται κατά "μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος", ώστε να κριθεί
κατά πόσον πρέπει να ασκηθεί ποινική δίωξη ή όχι.
Προστασία από αντίποινα: οι μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος μπορούν
να ζητήσουν υπαγωγή στις διατάξεις του Ν.2928/2001, για την φύλαξή
τους, την απόκρυψη του ονόματός τους στο στάδιο της κατάθεσης, την
μετάθεση/μετάταξη/απόσπαση αν ειναι δημόσιοι υπάλληλοι (ακόμη και χωρίς
τη δημοσίευση της απόφασης στο ΦΕΚ), τη μεταβολή στοιχείων ταυτότητας
και την μετεγκατάσταση σε άλλη χώρα (για τις διαδικασίες αυτές εκκρεμεί η
έκδοση υπουργικής απόφασης).
Προστασία στην υπηρεσία: οι δημόσιοι υπάλληλοι που έχουν
χαρακτηρισθεί "μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος", σύμφωνα με το νέο άρθρο
26 του Υπαλληλικού Κώδικα, δεν παραλείπονται στην διαδικασία προαγωγής,
δεν υπόκεινται σε οποιαδήποτε πειθαρχική διαδικασία ή τιμωρία, δεν
απολύονται, δεν υφίστανται δυσμενή διακριτική μεταχείριση, ιδίως σε
θέματα υπηρεσιακής εξέλιξης, μετακίνησης ή τοποθέτησης.
Ανάκληση του χαρακτηρισμού
Με την ίδια διαδικασία ο εισαγγελέας μπορεί να ανακαλέσει την πράξη χαρακτηρισμού του προσώπου ως "μάρτυρα δημοσίου συμφέροντος", σε οποιοδήποτε στάδιο της ποινικής δίκης, αν κρίνει ότι δεν συντρέχουν οι λόγοι για τους οποίους εκδόθηκε.
πηγή: http://elawyer.blogspot.gr/2014/04/blog-post.html
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου